ABD, Türkiye’ye CAATSA yaptırımlarını açıkladı

ABD, Türkiye’ye Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerinin alımı nedeniyle uygulanacak CAATSA yaptırımlarını açıkladı. Savunma Sanayi Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir ve kurumun üç çalışanı yaptırım listesine alındı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Türkiye’yi S-400 sorununu derhal ABD ile koordinasyon içinde çözmeye çağırıyoruz” dedi. Dışişleri, “Türkiye, uygun gördüğü şekilde ve zamanlamayla mukabelede bulunacaktır” açıklamasını yaptı.

ABD, Türkiye’ye Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerinin alımı nedeniyle uygulanacak CAATSA yaptırımlarını açıkladı. Savunma Sanayi Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir ve kurumun üç çalışanı yaptırım listesine alındı.

Amerikan Hazine Bakanlığı’nın sitesinden yayınlanan açıklamada, Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ve kurumun başkanı İsmail’in Demir’in yanı sıra Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı ve Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yiğit, Savunma Sanayi Başkanlığı Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığından Serhat Gençoğlu ve Mustafa Alper Deniz’in de yaptırım listesine alındığı belirtildi.

10 MİLYON DOLARI AŞAN KREDİ VE BORÇLARA KISITLAMA
ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Güvenlik ve Silahlanmayı Önleme Müsteşar Yardımcısı Christopher Ford, SSB’ye yönelik yaptırımların, başkanlığa “ABD’nin ürün ve teknolojileri için ihracat lisansı ve yetkilerinin verilmesinin yasaklandığını” kaydetti.

Ford, ABD mali kuruluşlarından 12 aylık vadede SSB’ye 10 milyon dolardan fazla kredi tedarik edilmesinin yasaklandığını, İhracat İthalat Bankasının (ExIm Bank) SSB’ye kredi desteğinin kesildiğini ve uluslararası mali kuruluşların da kredi vermesinin engelleneceğini ifade etti.

Ford, yaptırımların son zamanlarda Avrupa Birliği Zirvesinde görüşülen yaptırımlarla bir ilgisinin olmadığını ve sadece Türkiye’nin S-400 alımına ilişkin olduğunu kaydetti.

‘BU KARMAŞIK BİR İLİŞKİ’
Türkiye’yi nasıl gördüklerine ilişkin bir soruya yanıt veren Ford, “Bu karmaşık bir ilişki. Zor bir ilişki. Sonuçları olan bir ilişki. Türkiye halen bir NATO müttefiki ve Türkiye’nin NATO’ya katkılarına çok değer veriyoruz” dedi.

Türkiye’yle S-400 alımı konusunda ikna etmek için uzun bir süredir diplomatik görüşmeler yaptıklarını ifade eden Ford, yaptırımları yasa gereği uyguladıklarını savundu.

ABD Dışişlerinden yapılan bir açıklamada ise SSB Başkanı İsmail Demir ve diğer yetkililere yönelik yaptırımlara yer verildi.

Açıklamaya göre, Demir, Deniz, Gençoğlu ve Yiğit’in ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olması yasaklandı, yetkililerin döviz üzerinden işlem yapmaları, mali kurum ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferleri kısıtlandı ve yaptırım kapsamında ABD’ye girişlerine yasak getirildi.

MIKE POMPEO: KOORDİNASYON İÇİNDE ÇÖZELİM
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yaptırım kararının açıklanmasından sonra yaptığı açıklamada, “Türkiye’yi S-400 sorununu derhal ABD ile koordinasyon içinde çözmeye çağırıyoruz” dedi. Pompeo, ‘S-400 alımının Amerikan askeri teknolojisinin ve personelinin güvenliğini tehlikeye atacağı’ yönündeki görüşlerini Türkiye’ye ‘en üst seviyede’ ilettiklerini söyledi. Türkiye’yi ‘değerli’ bir müttefik olarak niteleyen ABD’li bakan, Ankara’nın Washington için önemli bir bölgesel güvenlik ortağı olduğunu, ABD’nin savunma alanındaki işbirliğini sürdürmek istediğini de belirtti.

DIŞİŞLERİ: KINIYOR VE REDDEDİYORUZ
Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan ilk açıklamada “ABD’nin Türkiye’ye karşı tek taraflı yaptırımlar içeren kararını kınıyor ve reddediyoruz. ABD’nin tek taraflı yaptırımlara başvurması her türlü izandan yoksun bir davranıştır. ABD’yi bu haksız yaptırım kararını gözden geçirmeye ve vahim yanlıştan geri dönmeye davet ediyoruz” ifadeleri kullanıldı.

Türkiye’yi zamanında S-400 sistemlerini tedarik etmeye sevk eden koşulların herkes tarafından gayet iyi bilindiği belirtilen açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın da bizzat birçok vesileyle bu konuda Türkiye’nin haklılığını teslim ettiği vurgulandı.

S-400’lerin NATO sistemleri bakımından bir zafiyet yaratacağına dair ABD iddialarının da teknik dayanaktan yoksun olduğuna işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Kaldı ki Türkiye, bu konuda NATO’nun da katılacağı teknik bir çalışma grubu kurulmasını teklif ederek, meselenin siyasi ön yargılardan uzak bir şekilde, nesnel ve gerçekçi bir zeminde ele alınmasını defaatle önermiştir. Bu itibarla ABD’nin konuyu iki müttefike yakışır şekilde diyalog ve diplomasi yoluyla çözme yönündeki önerimizi kabul etmeyerek, tek taraflı yaptırımlara başvurması her türlü izandan yoksun bir davranıştır.

Türkiye, ilişkilerimizi olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmaz olan bu karara karşı gerekli adımları atacak, uygun gördüğü şekilde ve zamanlamayla mukabelede bulunacaktır. Türkiye, ulusal güvenliğini sağlamak için gerekli gördüğü tedbirleri almaktan da imtina etmeyecektir. Bu anlayışla ABD’yi, bugün açıklanan bu haksız yaptırım kararını gözden geçirmeye ve bu vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye davet ediyor, Türkiye olarak meseleyi müttefiklik ruhuna uygun şekilde, diyalog ve diplomasi yoluyla ele almaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz.”

LAVROV: KİBİRLİ TUTUMUN TEZAHÜRÜ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise yaptırım kararına ilişkin “ABD’nin Türkiye’ye yaptırım uygulaması, uluslararası hukuka karşı kibirli tutumunun bir başka tezahürüdür” dedi.

Lavrov, resmi temaslar için bulunduğu Bosna Hersek’te şunları kaydetti:

“ABD yaptırımları hoyrat bir şekilde kullanıyor. ABD’nin Türkiye’ye yaptırım uygulaması, uluslararası hukuka karşı kibirli tutumunun bir başka tezahürüdür. Elbette bu yaklaşım, askeri-teknik iş birliği de dahil olmak üzere, uluslararası arenada sorumlu bir katılımcı olan ABD’nin güvenilirliğine katkı sağlamıyor.”

OKTAY: DİK DURUŞUMUZU ETKİLEYEMEZ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, ABD tarafından alınan yaptırım kararının Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğindeki ulusal çıkarları ve savunma sanayi için attıkları adımlardaki kararlılıklarını daha da artıracağın söyledi. Oktay, “Türkiye’nin dik duruşunu herhangi bir ülkenin yaptırım kararı etkileyemez. ABD’nin bu kararını kınıyor ve düştüğü bu yanlıştan bir an evvel dönmeye davet ediyoruz” dedi.

İSMAİL DEMİR: HEDEFİMİZDE KARARLIYIZ
Yaptırımların hedefindeki isim olan Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir de şu ifadeleri kullandı: “Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde tam bağımsız savunma sanayi hedefimizde kararlıyız. Benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek, Türk savunma sanayisini hiçbir şekilde engelleyemeyecektir.”

CAATSA YASASI NEDİR?
Trump’ın, Kongre’nin baskısıyla 2017’de imzaladığı yasa, esas olarak Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale girişimi, Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıları desteklemesine karşı Obama döneminde getirilen yaptırımların güvence altına alınması amacını taşıyor. 2 Ağustos 2017’de resmen yürürlüğe giren CAATSA yasası, ABD’nin ulusal güvenliğine “tehdit” olarak değerlendirdiği İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı yaptırımların alınmasını öngörüyor.

Yasanın 231. maddesine göre, Rusya ile savunma ve istihbarat alanlarında çalışan kişilere karşı da yaptırım getirilebiliyor.

Bu yaptırımlar, Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişilerle bilerek “önemli işlem” yapan gerçek ve tüzel kişiler için de geçerli olabiliyor. Bu kapsamda Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemlerini alması, “önemli işlem” kategorisinde değerlendiriliyor ve yaptırım öngörülüyor.